CO vergiftiging (of koolstofmonoxide vergiftiging) is de belangrijkste vorm van dodelijke intoxicatie in België en Frankrijk. Jaarlijks veroorzaakt het duizenden ongevallen, waarvan een honderdtal met fatale afloop.
CO staat dus voor koolstofmonoxide. Het is een kleurloos, geurloos en smaakloos gas, dat kan vrijkomen bij de onvolledige verbranding van koolstofhoudende brandstoffen. Het gas is extra gevaarlijk gezien onze zintuigen dit giftige gas niet kunnen opmerken.
Wanneer komt CO vrij?
Bij de normale verbranding van koolstofhoudende brandstoffen( zoals hout, kolen, aardgas, …), ontstaat koolstofdioxide of koolzuurgas (CO2). Wanneer de verbranding, door gebrek aan zuurstof, echter onvolledig is, ontstaat het gevaarlijke koolstofmonoxide (CO) als restproduct. Dit maakt dat vrijwel iedere verwarmingsinstallatie een potentiële CO-bron is.
Maar we spreken dus niet van een CO2 vergiftiging, maar wel van een CO vergiftiging of CO-intoxicatie.
Als je CO inademt komen deze moleculen via de longen snel in het bloed terecht. Daar binden de CO moleculen zich aan rode bloedcellen. Rode bloedcellen zorgen voor transport van zuurstof in het lichaam. Als er dus teveel CO moleculen gebonden zijn aan rode bloedcellen, kan er minder zuurstof getransporteerd worden in het lichaam. Dit kan leiden tot verregaande gevolgen.
De symptomen van CO vergiftiging?
De eerste symptomen van een CO intoxicatie zijn vaak zeer banaal, en worden dan ook geregeld niet als dusdanig herkend.
CO vergiftiging symptomen zijn:
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- verwardheid
- kortademigheid
- onverklaarbare vermoeidheid
- bewusteloosheid.
Deze symptomen kunnen ook makkelijk verward worden met een banale griep.
Het risico op CO vergiftiging is het grootste in de winter. Dit komt omdat huizen dan minder vaak (en grondig) gelucht worden, waardoor er sneller een ophoping van het CO gas kan voorvallen.
Als iemand vermoedelijk aan koolmonoxidevergiftiging lijdt, is het van vitaal belang om onmiddellijk frisse lucht in te ademen en medische hulp te zoeken.
Hoe CO vergiftiging voorkomen?
- Zorg voor voldoende verluchting
Elke kamer waar men regelmatig komt, moet geregeld goed worden verlucht. Zeker in ruimtes waar bijvoorbeeld een waterverwarmer geïnstalleerd staat, moeten er ook speciale ventilatieroosters voorzien zijn. - Voldoende onderhoud van verwarmingstoestellen
Laat schoorstenen en verwarmingsinstallaties geregeld (minstens 1x per jaar) nakijken door een erkend installateur, om defecten tijdig op te sporen. - Zorg voor een professionele installatie
Je verwarmingstoestellen laat je enkel installeren door een erkend installateur. Deze personen kan je meteen ook correcte aanwijzingen geven om CO-vergiftiging te voorkomen in jouw specifieke woonst. - Ga langs bij de huisarts in geval van twijfel
Indien je last hebt van enkele symptomen die zouden kunnen wijzen op een CO-vergiftiging, ga dan meteen langs bij een huisarts. Via een eenvoudige bloedproef kan deze nagaan of er inderdaad een verhoogde CO-concentratie is. - Plaats een CO melder
Voor extra veiligheid plaats je best een CO melder. Je doet dit idealiter in de buurt van de slaapkamer, en niet te dicht bij toestellen die CO kunnen uitstoten, om vals alarmen te voorkomen. Lees zeker de gebruikshandleiding van de CO melder goed door.
De meest voorkomende oorzaken van CO vergiftiging
Koolmonoxide (CO) is een kleurloos, geurloos en smaakloos gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding van brandstoffen zoals hout, aardgas, olie, propaan en benzine. De meest voorkomende oorzaken van koolmonoxidevergiftiging zijn:
Onjuiste ventilatie: Onvoldoende ventilatie in gesloten ruimtes kan leiden tot de ophoping van koolmonoxide. Dit kan gebeuren als bijvoorbeeld een kachel, open haard, oven, boiler of gasfornuis niet goed is geventileerd.
Defecte verwarmingssystemen: Oude of slecht onderhouden verwarmingssystemen, zoals gas- of oliegestookte ovens en verwarmingsketels, kunnen koolmonoxide lekken als gevolg van slijtage, roest of andere technische problemen.
Gebruik van draagbare generatoren binnenshuis: Het gebruik van draagbare generatoren binnenshuis, zoals tijdens stroomstoringen, kan leiden tot koolmonoxidevergiftiging als de generator niet op de juiste manier wordt gebruikt of geplaatst, omdat deze apparaten koolmonoxide uitstoten tijdens het draaien.
Slecht werkende open haarden: Open haarden die niet goed zijn ontworpen, geïnstalleerd of onderhouden, kunnen koolmonoxide de woonruimte in laten lekken.
Auto’s in afgesloten garages: Het laten draaien van een auto in een afgesloten garage, zelfs met de garagepoort open, kan leiden tot koolmonoxidevergiftiging als de uitlaatgassen niet goed worden afgevoerd.
Barbecues binnenshuis: Het gebruik van houtskool- of houtgestookte barbecues binnenshuis kan gevaarlijk zijn vanwege de CO-uitstoot.
Roken in gesloten ruimtes: Roken in een afgesloten ruimte kan leiden tot koolmonoxidevergiftiging, vooral als er onvoldoende ventilatie is.
